Bij chronische bronchitis zijn de oorzaken vaak ontstekingsprocessen in de kleine luchtwegen, de bronchioli. De bronchusklieren zijn vergroot waardoor overmatig veel slijm wordt geproduceerd. Die ontstaat door littekenvorming in de wand, het gladde spierweefsel, van de bronchiën. Hierdoor zwellen de slijmvliezen op waardoor een gedeeltelijke obstructie van de luchtwegen ontstaat.

Bij een emfyseem is de wand van de longblaasjes beschadigd. De longblaasjes zijn in trosjes met de kleine luchtwegen (bronchioli) verbonden en hebben een stugge structuur die de luchtwegen open houden. Echter verliezen de bronchiolen hun stevigheid door de beschadiging en zakken tijdens de uitademing in elkaar. De luchtblaasjes van de longen (alveoli) worden steeds verder uitgerekt waardoor een structureel blijvende schade ontstaat.

De belangrijkste risicofactor voor COPD is het roken van tabak. In ongeveer 80% van de gevallen wordt COPD veroorzaakt door roken. Hoe dit proces precies verloopt is nog niet bekend. Uiteindelijk krijgt 10-20% van de rokers COPD. Het is niet voorspelbaar wie COPD krijgt. Hoe meer en hoe langer men gerookt heeft, hoe groter de kans op COPD. De meeste COPD-patiënten zijn ouder dan 40 jaar.

Naast roken zijn er nog andere mogelijke oorzaken van COPD. Bij ongeveer 15% van de mensen met COPD speelt langdurige blootstelling aan kleine stofdeeltjes tijdens het werk een rol (onder andere door meeroken en fijnstof). Ook kan een aangeboren enzymgebrek de oorzaak zijn van COPD. Volgens schatting hebben in Nederland tussen de 5.000 en 10.000 mensen deze erfelijke vorm van longemfyseem (alpha-1-antitrypsine-deficiëntie of A1AT).

De gevolgen van COPD zijn voornamelijk het ontstaan van kortademigheid (dyspneu) bij inspanning en bij ernstiger gevallen ook in rust. Daarnaast kan er spiermassaverlies optreden met als gevolg krachtsvermindering en een afname van de algehele conditie.

De aandoeningen die COPD veroorzaken kunnen niet genezen worden. De behandeling richt zich dus op het verminderen van de klachten en het voorkomen van verslechtering. Het beste medicijn is stoppen met roken. Zolang patiënten blijven roken zal de ziekte verergeren. Door te stoppen met roken kan de versnelde afbraak van de longen en longfunctie geremd worden.

Daarnaast kunnen de symptomen worden verlicht met medicatie: slijmoplossers om het ophoesten van slijm te vergemakkelijken, luchtwegverwijders die de luchtwegen wat wijder maken, antibiotica om infecties te bestrijden en corticosteroïden om ontstekingen te voorkomen.

Het belang van bewegingstherapie en andere leefstijlinterventies, zoals begeleiding bij het stoppen met roken en voedingstherapie wordt steeds meer ingezien. Begeleiding bij het stoppen met roken is de meest werkzame behandeling van COPD en kan het voortschrijden van de ziekte doorbreken. Bewegingstherapie, en bij ernstig COPD ook training van ademspieren, zijn belangrijk voor het behouden of verbeteren van de conditie. Voedingstherapie, in combinatie met bewegingstherapie, helpt de neerwaartse spiraal van energietekort en ondervoeding te doorbreken. Ook het onder begeleiding sporten kan soelaas bieden voor COPD-patiënten.

Bij Fysant heeft Rosemarijn Bezuijen zich gespecialiseerd in het behandelen en begeleiden van COPD-patiënten. Door deze specialisatie is er een nauwe samenwerking met de longartsen in Goes en Dirksland en de revalidatie-afdelingen in de Lindenhof in Goes (REVANT) en het Van Weel-Bethesda ziekenhuis in Dirksland.